Bir neçə il müəllim işlədikdən sonra məndə də Sov. İKP sıralarına daxil olmağa maraq oyandı. Məktəb müəllimi, ilk komsomol təşkilatının katibi və həm də Zəngilan RKK-nın plenum üzvü idim. Mövcud olan qaydaya görə ildə ən azından bir-iki dəfə RKK-də mənə partiyaya keçmək üçün zəmanət verilirdi. Göndərilirdi raykoma. Lakin Kommunist Partiyası sıralarına daxil ola bilmirdim.
Əlacsızlıqdan müxtəlif vasitələrə əl atırdım.
Uzun müddət çalışdıqdan sonra bir gün birinci katibin qəbuluna düşə bildim. Birinci katib gəlib iş otağına keçəndə gördü ki, qəbul otağında çoxlu adamlar var. «Bunlar hamısı yəqin şikayətə gəliblər» deyib köməkçisinə tapşırdı ki, hamısı qoy birdən qəbula gəlsinlər.
-Tələsirəm, elə indi Bakıya, Mərkəzi Komitəyə yola düşürəm.
Sağdan və soldan katibin iş otağındakı stulların hamısı doldu. Mən oturduğum cərgədə on ikinci idim. İçərimizdə məndən başqa müəllimlər də vardı. Lakin heç kimin heç kimdən nə üçün qəbula gəldiyindən xəbəri yox idu. Birinci katib qarşıdakı cərgəyə, birinci adama müraciət etdi.
-De, görüm şikayətin nədəndir?
Həmin adam ayağa qalxdı və özü barədə məlumat verməyə başladı. Birinci katib onun sözünü yarımçıq kəsdi.
-O, peşə məktəbini yaman günə qoymusunuz. Get, orda bir qayda-qanun yarat. Sonra gəl partiyaya keçmək üçün şikayət elə.
-Yoldaş katib, nəçiyəm ki, peşə məktəbini yaman günə qoyam? Mən orada sıravi müəllim işləyirəm.
Katib əsəbi halda həmin müəllimi danladı. Onu demoqoq da adlandırdı. Sonra üzünü bütün şikayətçilərə tutdu: «Daha kim partiyaya qəbul üçün gəlib?».
Şikayətə gələnlərin arasından bir neçə nəfər — mən də onların arasında ayağa qalxdıq.
— Şikayətlə heç kim partiyaya qəbul olunmur. Gedin, işlədiyiniz yerlərdə, ilk təşkilatda məsələnizi həll edin.
On nəfərə yaxın katibin kabinetdən çıxdı. Mən də bir neçə addım atandan sonra geri döndüm. Üzümü katibə tutub dedim: «Yoldaş katib, mən dəfələrlə ilk təşkilatdan zəmanət alıb gətirmişəm buraya. Xahiş edirəm, mənə köməklik göstərin, partiya sıralarına daxil olum».
-Xahişlə partiyaya keçirmirlər. Yaxşı müəllim olsaydın çoxdan keçərdin. Get, işində dönüş yarat. Sənin də işlədiyin məktəbdə çoxlu nöqsanlar var.
Mən heç bir söz demədən çölə çıxdım. O, dövrün xisləti idi. Başqa söz deməyə heç kimin haqqı yox idi. Birinci katibin –nəinki birinci, hətta raykomun adi işçisinin də sözü partiyanın tapşırığı kimi qəbul edilirdi.
Kor-peşman, qəmgin şəkildə evimə qayıtdım. Birinci katibdən əlim üzülmüşdü. Daha haraya, kimə üz tuta bilərdim?!
*****
Hacallı kənd orta məktəbində direktorun müavini – dərs hissə müdiri işləyirdim. Partiyaya keçmək üçün yollar axtarırdım.
Birinci katibə ərizə yazdım. Uzun-uzadı xahişnamədə ərz etdim ki, yoldaş katib, məktəbdə mühüm vəzifə sahibiyəm. Direktorun müavini-dərs hissə müdiriyəm. Lakin məktəbdə tez-tez keçirilən ilk partiya təşkilatında tədbirlərə partiya üzvü olmadığım üçün qatılmıram. Qatılanda da məşvərətçi səslə iştirak edirəm. Bu hal mənə pis təsir edir. Vəzifəli olmağıma baxmayaraq partiyanın ictimai-siyasi fəaliyyətindən kənarda qalıram.
Xeyli vaxt gözlədim. Yazdığım ərizəyə cavab gəlmədi.
*****
İkinci ərizəni yazdım. Evimizdə partiya üzvləri olduğu və onların bu sahədə söhbətlərindən kənarda qaldığımdan, ali təhsilli ola-ola, fəhlə, kolkozçu olan yaxınlarımın partiya sıralarında olduğundan və ciblərində partiya bileti gəzdirdiklərindən sıxıntı keçirdiyimi bildirdim. Köməklik göstərilməyini xahiş etdim. Bir neçə gündən sonra RPK-nın rəsmlərindən biri məni raykoma çağırdı.
Getdim. Məni bərk danladı. Şikayətlə, demoqoqluqda partiya üzvü olmaq olmaz. Partiyada əyribazlara yer yoxdur dedi. Mərkəzi Komitəyə müraciət edəcəyəm, deyib həmin rəsmin kabinetini tərk etdim.
Mənə yaxın olanların hamısı mənim bu arzumla maraqlanırdılar. Bir gün bir nəfər danışdı ki, sən düz hərəkət etmirsən. Kiməsə hörmət etməlisən ki, sənin partiya işini həll etsin. Yoxsa partiyaya kecə bilməyəcəksən.
Dedim, kimə hörmət edim. Axı partiyaya bu üsulla kim qəbul olub ki?
-Köməksiz mümkün deyil. Gəl, sabah gedək raykoma, sənin yanında mən filankəsdən sənin məsələni xahiş edim. Bir şey də boyun olum. Onda düzələcək işin.
Mən qəlbimdə buna tərəddüd etsəm də razılaşdım. Deyilən adamın kabinetinə birgə girdik. Çox söhbətdən sonra həmin rəsmiyə deyildi ki, sənə «diri» bir qoyun verəcəyəm. Özü də həmin qoyunu (erkəyi) Tarverdi müəllimin əvəzindən mən verəcəyəm. Ona köməklik göstər. Partiyaya keçsin. Raykomun həmin rəsmisi daş atıb, başın tutdu. Erkək söhbətini eləməyin, mən köməklik göstərəcəyəm, – dedi. Xoşhallıqla kəndə qayıtdıq və mən raykomun rəsmisinin mənə köməklik edəcəyi günü gözləyirdim.
Bir gün məktəbə zəng gəldi ki, Tarverdi müəllim sabah saat 9-da raykomda olsun. Mən daxilən sevindim. Sabahın açılmasını səbirsizliklə gözlədim. Raykomda yanına getdiyim rəsminin kabinetinin qapısını döyüb, açdım. Salam verdim. Mənim salamımı almadan, rəngi də qaralmış vəziyyətdə məni danladı.
— Səndən nə vaxt mən erkək istəmişəm? Birinci katibə məlumat yazılıb ki, mən səndən erkək almışam. Səni partiyaya keçməyə hazırlayıram. Bu nə məsələdir?
Mən and-aman etdim ki, həmin söz mənim heç yerdə ağzımdan çıxmayıb.
Yenə kor-peşiman raykomdan qayıtdım. Əlim hər yerdən üzüldü. Heç kimə etibarım da qalmadı.
Direktorun müavini idim. Düşünürdülər ki, partiyaya keçsəm, direktor ola bilərəm. Mənim mənə məlum olan müştərim buna görə məlumat yazmışdı. Daha açıq yox, gizlin şəkildə Kommunist Partiyası sıralarına qəbul olunmağa çalışırdım.
Bir gün maraqlı bir söhbətin şahidi oldum. Mənə yaxın olan bir nəfər — fotoqraf partiyaya keçmişdi. Ondan soruşdum, necə oldu sən partiyaya keçdin? Axı sən də mənimlə bərabər uzun illərdir ki, partiyaya keçməyə çalışırsan. Dedi ki, Tarverdi müəllim, bilirəm, sən ağzı bütövsən. Ona görə də qulaq as, söhbət edim. Sən də özün barədə bir variant fikirləş.
Dostum dedi ki, çox çalışdım, alınmadı. Bir gün bir «paçka» göy beşlik götürüb getdim raykoma. Hamı çəkilib getmişdi. Ancaq katibin işığı hələ yanırdı. Qapısını açdım. Məni rayonda çox görmüşdü.
-Sən hardan gəldin?-dedi və mənə oturmaq üçün yer göstərdi. Mən partiyaya keçmək üçün ona yalvarıb-yaxardım, xahiş etdim. Və sonra həmin «göy beşlik» paçkasını – 500 rublu onun stolunun seyfinə qoydum. Qonağın olur. İstifadə edərsiniz. –dedim və sevinə-sevinə evimə getdim.
Xeyli vaxt keçdi, bir xəbər çıxmadı. Narahatlığım bir qədər də artdı. Ara yerdə beş yüz rubl pulumun getdiyini düşünürdüm.
Bir bazar günü mənə dedilər ki, raykomun şoferi səni gəzir. Gəldim, şofer dedi ki, otur gedək. Katib fermada səni gözləyir. Getdim, gördüm ki, kolxozun fermasının ətrafında çoxlu adam var. Katib onları danlayır. Maşın dayanan kimi geri döndü: «Tapdın fotoqrafı».
-Hə, sənsən fotoqraf. Çək bunların şəklini, rayon qəzetində də verəcəyəm. Həm də göndərəcəyəm «Kirpi»yə, bunlar işləmirlər. Mal-qara zibilin içində qalır. Süd planı da ona görə dolmur. — Sonra üzünü mənə tutub danlamağa başladı. — Günahın çoxu da səndədir. Niyə bunların şəklini gəlib çəkmirsən? Sən nə cür kommunistsən? Səni partiyadan çıxaracağam. Sən yaxşı partiyaçı olsan, gəlib bunların şəklini çəkərsən. Bunlar da yatmazlar. İşləyərlər.
Mən özümü toplayıb şəkil çəkə-çəkə dedim, mən hələ kommunist deyiləm. Katib daha da coşdu. Və dedi ki, ona görə məsuliyyətin yoxdur. Səni partiyaya keçirmək lazımdır ki, məsuliyyət hiss edəsən. Dostum dedi ki, bundan sonra bir ayın içərisində mən partiyaya keçdim.
Dostumun bu söhbətindən sonra bir neçə aya mən də beş yüz manat pul topladım. Axşam düşəndə rayona getdim. Raykoma, onun binasına yaxınlaşanda müxtəlif fikirlər məni əhatəsinə aldı. Cibimdəki pulun olması məni qorxutdu. Raykomun binasının zəhmi məni basdı. Tez geri döndüm. Başqa variantlarla işimi həll etməyə cəsarətim çatmadığımdan nə qədər marağım olsa da partiyaya keçməyə rüşvət verməyə hərəkətim olmadı.
Haşiyə: İndi o vaxtlar raykomda işləyən və mənim partiyaya keçmək üçün müraciət etdiyim insanların əksəriyyəti dünyasını dəyişiblər. Ona görə və bir də Sədətqulu Rzaquliyevin haqqındakı bu yazıda şirinliyə xələl gətirməmək üçün heç kimin adını çəkmirəm. Ancaq bu şirinliyin xatirinə.
Bir neçə ildən sonra yenidən öz marağımı reallaşdırmağa başladım. Raykomdan xeyli adam uzaqlaşdırılmışdı…
İlk təşkilatdan keçdim. Raykomun bürosundan keçməyə hazırlaşırdım. Narahatçılıq keçirirdim. Çünki raykomun bürosundan da keçməyənlər olurdu. Rayonda işləyirdim. Dünya görüşüm də artmışdı. Raykomun rəsmlərindən çoxu məni yaxşı tanıyırdı. Ehtiyat etdiyimdən büro üzvlərinin bir neçəsinə mənim barəmdə köməklik üçün xahiş də edilmişdi.
Raykomun bürosu başladı. Partiyaya qəbulda birinci mənim məsələmə baxıldı. Partiya sənədlərindən, xüsusi ilə də Sov. İKP MK-nin Baş Katibi bədnam M.S.Qorbaçovun çıxışlarından bol-bol suallar verdilər. Suallara cavab verə bilsəm də mənə etiraz edənlər də oldu. Vurğulandı ki, onun işlədiyi idarədə çoxlu nöqsanlar var.
Raykomun bürosunun üzvü Rzaquliyev birinci katibdən söz istədi və ayağa durdu: Üzünü mənə tutdu: «Tarverdi müəllim, sən hansı kənddənsən, hansı Müzəffərin oğlusan? Dəmiryolunda işləyən Müzəffərdir sənin atan?»
-Bəli, dedim.
O, mənim haqqımda danışmağa başladı:
— Bunun atası ilə mən dəmir yolunda işə bir vaxtda başlamışıq. Özü də çətin vaxtlarda. Çox yaxşı adam idi. Bacarıqlı dəmiryolçu idi. O, stansiya rəisi işləyirdi. Tədbirlərdə də bir yerdə olurduq. O, Sov. İKP üzvü idi. Necə olub ki, o cür kişinin oğlu indiyə qədər Kommunist olmayıb. Mən təklif edirəm müəllimi partiya sıralarına qəbul edək. Özü də savadlı oğlandır.
Rzaquliyev sözünü qurtaran kimi; katib: “qəbul edilsin» dedi.
Sevinə-sevinə, Rzaquliyevə qəlbimdə minnətdar ola-ola büronu tərk etdim. Büro üzvləri raykomun kabinetindən çıxanda Rzaquliyevə minnətdarlıq etmək üçün ona yaxınlaşdım. O, mənə danışmağa imkan vermədi.
— Allah atana rəhmət eləsin. O, yaxşı adam idi. İndiyə qədər niyə mənə Müzəffərin oğlu olduğunu deməmisən. Partiyaya keçməyə sənə çoxdan kömək edərdim. Sən partiyaya layiq oğlansan!
Rzaquliyevlə mənim ilk tanışlığım buradan başladı.
Ömürlüyü:
Zəngilan bölgəsinin tanınmış ağsaqqallarından sayılan Cəfərqulu kişinin 1920-ci ildə doğma qardaşı «qara sancıdan» (kor bağırsaq iltihabından) dünyasını dəyişəndən sonra qardaşının ruhunu yaşatmaq naminə 1922-ci ildə anadan olmuş üçüncü övladına Sədətqulu adını qoymuşdur.
Sədətqulu 1930-cu ildə Vejnəli kəndindəki ibtidai məktəbin birinci sinfinə qəbul edilmişdir. 1934-cü ildə həmin məktəbin dördüncü sinfini bitirmişdir. 1934-cü ildə Sədətqulu Cəfərqulu oğlu Vejnəli kəndindən 14-15 km uzaqda yerləşən Bartaz kəndindəki məktəbin beşinci sinfinə daxil olmuş və 1937-ci ildə Bartaz kənd 7-illik məktəbini bitirmişdir. Sonra Zəngilan kənd orta məktəbində oxuyub orta təhsil haqqında «Kamal attestatı» almışdır. Sədətqulu ali təhsil almaq üçün Bakıya getməyə hazırlaşır. O, dövrün qaydalarına uyğun olaraq rayon mərkəzinə gəlib qeydiyyatdan çıxmaq istəyir. Lakin bu vaxt Hitler Almaniyasının SSRİ-yə qəflətən hücumu başlayır. Sədətqulunu qeydiyyatdan çıxarmırlar. Ona böyük qardaşı Rzaqulu ilə birlikdə müharibəyə çağırış vərəqəsi verilir.
O, vaxtlar Zəngilan rayon hərbi komissarı işləyən Əbilov (çox təəssüf ki, onun adını xatırlayan olmadı) izah edir ki, hələlik hər ailədən bir nəfər ön cəbhəyə aparılır. Yaşı müharibəyə çatan ailə üzvləri arxa cəbhədə xidmətdə saxlanılır. Ona görə də böyük qardaşı Rzaqulu müharibəyə yola salınır, Sədətqulu isə hərbiləşdirilmiş Culfa-Mincivan dəmiryoluna gözətçi göndərilir. O, 1941-1946-cı illərdə Culfa –Mincivan dəmiryolu sahəsinin müxtəlif yerlərində gözətçi işləyərək minlərlə hərbi sursat və xüsusi dövlət yüklərini daşıyan qatarların həmin ərazidən təhlükəsiz keçməsini təmin etmişdir.
1946-1947-ci illərdə Ordubad stansiyası ərazisində yol briqadiri vəzifəsində çalışır. 1947-ci ilin sonlarında Ağbənd dəmiryolu stansiyasında stansiya növbətçisi vəzifəsinə təyin edilir.
1948-ci ildə isə Sədətqulu Rzaquliyev Ağbənd dəmiryolu stansiyasına stansiya rəisi təyin olunur. O vaxtlar bu vəzifə dəmiryol idarəsində böyük və məsul vəzifə hesab olunurdu. Ona görə də Azərbaycan SSR dəmir yol idarəsinin Ələt şöbəsinin rəisi Əlizadə özü şəxsən Ağbəndə gəlir və onun əmrini elan edir. Və zəhmətkeşlərin geniş keçirilən yığıncağında qeyd edir ki, Sədətqulu bu vəzifəyə yaxşı işinə görə təyin olunur.
1953-cü ildə Mincivan qovşaq dəmiryol stansiyasına stansiya rəisinin müavini təyin olunur.
1954-cü ildə, artıq 1942-ci ildən Sov. İKP üzvü olan Sədətqulu Rzaquliyev Qovşaq Partiya Komitəsinə katib seçilir. Mincivan Qovşaq Partiya Komitəsi Qafan-Ağbənd-Həkəri, sonralar isə Füzuli rayonu ərazisindəki Bəhmənli dəmiryol stansiyasınadək olan ərazidəki kommunistləri özündə birləşdirirdi.
Tiflis şəhərində iki aylıq ixtisaslaşdırılmış kursu bitirəndən sonra isə 1959-1964-cü illərdə Sov. İKP MK yanında Partiya Məktəbinin Bakı filialını qiyabi bitirmişdir.
1960-cı ildə onu Zəngilan rayon Partiya Komitəsinə təlimatçı vəzifəsinə irəli çəkirlər.
Elə həmin ildə RPK bürosunun qərarı ilə Vejnəli Geoloji Axtarış dəstəsinə rəis müavini, 1961-ci ildə isə RPK-sı bürosunun qərarı ilə rayonun Məmmədbəyli kəndindəki «Bakı fəhləsi» kolxozuna Partiya komitəsi katibi vəzifəsinə göndərilmişdir. Dörd aydan sonra S.Rzaquliyev həmin vəzifədən geri çağrılaraq bundan əvvəlki iş yerinə göndərilir.
1972-ci ilin noyabr ayında S.Rzaquliyev yenidən Mincivan Qovşaq Partiya Komitəsinə katib seçilir.
Sədətqulu Rzaquliyev 1988-ci ilin aprel ayına kimi həmin vəzifədə çalışır və təqaüdə çıxması ilə əlaqədar öz ərizəsi əsasında vəzifədən azad olunur. 1993-cü ilin oktyabr ayının sonlarından, ermənilərin Zəngilan rayonunu işğal etdiyi gündən sonra məcburi köçkünlük illərini S.Rzaquliyev Bakı şəhərinin Mərdəkan qəsəbəsində, Yasamal rayon icra hakimiyyəti başçısının bağ evində yaşasa da o, ictimaiyyətdən kənarda qalmırdı. Bir müddət sonra Xırdalan qəsəbəsinə qayıtdı. Daha sonra isə məcburi köçkün kimi müvəqqəti olaraq Biləcəri qəsəbəsinə köçüb məskunlaşdı.
Elə, obaya qayıdacağı günü səbirsizliklə gözləyən Sədətqulu Cəfərqulu oğlu Rzaquliyev 2004-cü il oktyabr ayının 11-də vəfat etdi. Biləcəri kənd qəbirstanlığında dəfn olunmuşdur.
Ailə tərkibi:
Atası — Cəfərqulu Rzaqulu oğlu Rzaquliyev 1865-cü ildə anadan olub. Bölgəyə Cənubi Azərbaycandan gəlmiş Qacar Sülaləsindən olan Cəfərqulu xan nəslindən olduğu barədə şifahi fərziyələr mövcuddur. 1959-cu ildə 96 yaşında Vejnəli kəndində dünyasını dəyişib və Vejnəli kənd qəbirstanlığında dəfn edilmişdir.
Anası — Həvva xanım Zəngəzurda məşhur olan Hüseyxan nəslindən olub. Bu nəslin nümayəndələri Tuğud, Nüvədi, Lehvaz və başqa kəndlər üzrə səpələniblər. Nəsildə Bəysoltan, Tərsoltan, Əlmurad kimi adların tez-tez istifadəsinə əsaslanaraq bu nəslin Diyarbəkirdən gəlməsi barədə də fikirlər yürüdülür.
Sədətqulu Rzaquliyev Sürtün kəndindən köçüb gəlmiş, atası Həsənalı, anası Gülqız olan Leyli adlı qızla 1945-ci ildə ailə həyatı qurmuşdur. Sədətqulu ilə Leyli xanımın birgə nigahından üç qızı və iki oğlu dünyaya göz açmışdır.
1.Qızı — Zemfira 25 iyul 1946-cı ildə təvəllüd etmişdir. Ali təhsilli rus-dili və ədəbiyyatı müəllimi işləyib.
2.Qızı — Gülaya 28 noyabr 1950-ci ildə anadan olmuşdür. Bakı tibb texnikumunu bitirmişdir.
3.Qızı — Ləzifə 31 dekabr 1954-cü ildə dünyaya gəlib. Naxçıvan DPİ-nın dil-ədəbiyyat fakultəsini bitirmişdir.
4.Oğlu — Tofiq 22 fevral 1952-ci ildə anadan olub. Azərbaycan Nəqliyyat yolu və rabitə texnikumunu bitirmişdir.
5.Oğlu — Sabir 1957-ci ildə təvəllüd tapmışdır. 1980-ci ildə Neft və Kimya texnikumunu bitirmişdir. “Fəxri dəmiryolçu”dur.
Təltifləri:
1.SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 6 iyun 1945-ci tarixli sərəncamı ilə «1941-1945-ci illərdə arxa cəbhədə şücaətli əməyə görə» döş nişanı ilə təltif olunmuşdur.
2.1952-ci ildə «Sosializm yarışında qalib olduğuna görə» may və avqust (ı və ıı rüblər üzrə) aylarında fəxri fərman almışdır.
3.1952-ci ilin yekunlarına görə pul mükafatı və «Əla hərəkatçı» döş nişanı ilə təltif olunmuşdur.
4.SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 19 dekabr 1953-cü il tarixli qərarı ilə «Əməkdə fərqlənməyə görə» medalı ilə təltif olunmuşdur. (vəsiqə D№6849995).
5.1953-cü il dekabr ayında dəmir yol stansiyaları arasında birincilik qazandığı üçün «Əla hərəkətçi» döş nişanı ilə təltif olunmuşdur.
6.Sosializm yarışının qalibi olduğuna görə 1963-cü ildə 30 rubl, 1964-cü ildə 50 rubl, 1965-ci ildə 50 rubl, 1970-ci ildə 100 rubl pul mükafatları ilə mükafatlandırılmışdır.
7.1966-cı ildə işlədiyi stansiyada istifadə olunan texnikanın qüsursuz tətbiqinə görə fəxri fərman almışdır.
8.25 aprel 1975-ci ildə Böyük Vətən müharibəsində «Qələbənin 30 illiyi» yubiley medalı ilə təltif olunmuşdur.
9.31 avqust 1982-ci ildə «Əmək veteranı» medalı verilmişdir.
10.12 aprel 1985-ci ildə Böyük Vətən Müharibəsində qələbənin 40 illiyi ilə əlaqədar medal verilmişdir.
11.01 may 1995-ci ildə Böyük Vətən Müharibəsində «Qələbənin 50 illiyi» medalı verilmişdir.
12.SSRİ DTK Zaqafqaziya Sərhəd Qoşunları İdarəsi rəisinin əmri ilə müxtəlif illərdə «Əlaçı Sərhədçi» döş nişanı ilə (ı,ıı və ııı dərəcəli) təltif olunmuşdur.
13.16 noyabr 1995-ci il tarixdə Azərbaycan Dövlət Dəmiryolu İdarəsi rəisinin müavini İslam Əfəndiyevin imzaladığı HT-81№ sərəncamla idarə işçiləri siyahısına daxil edilmiş, onların imtiyazlarından istifadə etmək hüququ qazanmışdır.
14.08 may 2002-ci ildə Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolu İdarəsi rəisi Ziya Məmmədovun əmri ilə «dəmiryol nəqliyyatında uzun müddət səmərəli əmək fəaliyyətinə, vəzifə borclarını ləyaqətlə yerinə yetirdiyinə görə» «Fəxri dəmiryolçu» döş nişanı ilə təltif olunmuşdur.
S.Rzaquliyev daima işində yüksək nəticələr əldə etdiyinə görə dövlət hesabına Soçi, Kislovodsk, Krım, Yesentuki, Qaqra, İstisu, Mərdəkan, Bilgəh və digər istirahət yerlərində müalicə və istirahətini təşkil etmişdir.
Rzaquliyev haqqında xatirələr:
1980-ci ildə Zəngilan rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi Muradxan Cabbarov Rzaquliyev Sədətqulunun anadan olduğu Vejnəli kəndinə yaxın kəndlərdən birinə gedir. Cabbarov görür ki, kənddə bir neçə qadın əlində çalgu kənd arası yolları, evlərin həyət qapılarını təmizləyirlər. Cabbarov qadınlardan birindən soruşur ki, bu təmizlik işi, iməcilik nə münasibətlədir.
Qadın tez cavab verir ki, rayondan yoldaş Rzaquliyev gələcəkdir.
Zəngilan rayon icra hakimiyyəti başçısının Vejnəli ərazisi üzrə icra nümayəndəsi Süleymanov Süleymanın söhbətindən: «1980-ci ildə Sədətqulu Rzaquliyev Zəngilan rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi Muradxan Cabbarovla Vejnəli kəndinə gəlmişdi. Mən onda məktəb direktoru işləyirdim. Yeni tikilmiş məktəb binasına baxdı, binanın ətrafında olan səliqəli yaşıllığı gəzdi və sonra siniflərdə şagirdlərlə söhbət keçirdi. Məktəbdə tədrisin vəziyyətindən razı qaldığını gizlətmədi. Razılığını bildirdikdən sonra üzünü Rzaquliyevə tutdu:
-Kollektivdə neçə kommunist var?
Rzaquliyev dərhal cavab verdi ki, kollektiv gənclərdən ibarətdir. Direktorun vicdanı isə əsl kommunist vicdanıdır. Ona görə də, yoldaş Cabbarov, burada iş yaxşıdır. Muradxan Cabbarov Rzaquliyevin bu cavabından gülümsədi və tapşırdı ki, direktorun məsələsini növbəti büroya hazırlayın. Növbəti büroda partiyaya qəbul məsələsi də olacaq. Direktoru partiya sıralarına qəbul etmək lazımdır. Heç bir həftə keçmədi ki, məni kommunist partiyası sıralarına qəbul etdilər.”
Süleyman müəllim sonra qeyd etdi ki, mən çox çalışırdım ki, partiyaya qəbul olunam. Ancaq alınmırdı. Mənim o, vaxt partiyaya qəbul olunmağım Rzaquliyevin xidməti və onun köməkliyi sayəsində oldu.
Sədətqulu Rzaquliyevin qardaşı Qurbanın oğlu, keçmiş hərbçi, hazırda ehtiyatda olan mayor Əli Rzaquliyev: «Əmim Sədətqulu kristal insan idi. Onun qədər işinə məsuliyətli, obyektiv yanaşan kommunist tanımırdım. Yaxşı yadımdadır. Ordu sıralarından tərxis olunmuşdum. İşsizdim. İşləmək istəyirdim, uzun illər əmim dəmir yolunda çalışdığından bilirdim ki, orada işləmək məsuliyyət tələb edir. Mən də belə işi, ümumiyyətlə intizamı xoşlayıram. Ona görə də əmim Sədətquluya fikrimi bildirdim. Onun məni bu sahədə isə düzəlməyinə kömək etməsini də dedim. Ertəsi gün onunla birlikdə Azərbaycan Dəmir Yolu idarəsinə gəldik.
Eşitdilər ki, Rzaquliyev gəlib. İdarə rəisinin müavini İslam Əfəndiyev, Mehdi Musayev və mənim adlarını bilmədiyim digər şöbələrin işçiləri əmimi elə dəhlizdə dövrəyə aldılar. Hal-əhval tutdular. Belə mehribançılığı görəndə mən fikirləşdim ki, bu mehriban insanlar əmimə yox deməyəcəklər. Mən işə qəbul olunacağam. Sonra İ.Əfəndiyevin iş otağına keçdik . Xeyli müddət söhbətləşdilər. Mən isə elə ha gözlədim ki, əmim indicə söhbəti məndən salıb işə götürülməyimi xahiş edəcək. Amma bu barədə əmim bir kəlmə danışmadan sağollaşdı.
Yolda əmimdən buraya nə üçün gəldiyini və mənim işə götürülməyimi niyə xahiş etmədiyinin səbəbini soruşdum.
-Bilirsən, qardaş oğlu, bacarmadım, dilim çönmədi. Axı mən indiyədək heç vaxt bir nəfər də olsun qohumumun işini heç kimdən xahiş etməmişəm.
Daha mən də heç bir söz demədim. Çünki, bilirdim ki, əmim həyatda həmişə belə olub. Onun həyat kredosu özünə yox ətrafında olanlara kömək etməkdən ibarətdir.
Ümummilli liderimiz hər il qaçqın və məcburi köçkün rayonlarının əhalisi ilə görüşürdü. Növbəti görüşdə 1996-cı il 29 dekabrda Heydər Əliyevlə olan görüş barədə Sədətqulu Rzaquliyev danışırdı: «Hörmətli prezidentimiz Heydər Əliyevlə görüşə hazırlaşırdıq. Yüksək rütbəli məmurlardan biri mənə dedi ki, Rzaquliyev, sən yalnız Əbülfəz Elçibəy və Rəsul Quliyevin yarıtmaz hərəkətlərindən geninə-boluna Heydər Əliyevə çıxışın zamanı danışarsan. R.Mehdiyev də orada olacaq.
Mən cavab verdim ki, çıxış edəcəyəm. Ancaq sizin dediyiniz adamlardan hər ikisi haqqında cənab H.Əliyev də, R.Mehdiyev də kifayət qədər məlumatlıdırlar. Mən onların bildiyindən artıq nə danışa bilərəm. Ona görədə niyə vaxt almalıyam. Cənab prezidentin onlar barədə bildikləri məlumatları niyə təkrar etməliyəm.
Həmin məmur dedi ki: Rzaquliyev eşitmişik sizin barənizdə, amma indi şahidi olduq. Siz necə istəyirsiniz, elə sərbəst danışarsınız.
Mən rayon əhalisinin problemlərindən danışdım. Məcburi köçkün uşaqlarının ödənişli təhsilə görə kənarda qala biləcəkləri və s. məsələlərdən danışdım.
Cənab Heydər Əliyev də mənim təkliflərimə diqqətlə yanaşdı».
Həmin görüşün nəticəsi olaraq qaçqın və məcburi köçkün uşaqları ödənişli təhsildən azad olundular.
Əmək fəaliyyəti:
S.C.Rzaquliyev əmək fəaliyyətinə başladığı vaxtdan təqaüdə çıxdığı ana qədər hər sahədə işinə məsuliyyətlə yanaşmışdır. Arxa cəbhədə Culfa-Mincivan dəmiryolunda gözətçi işləyərkən heç bir qüsura yol verməmişdir. Vəzifələrdə işləyəndə kollektivlər arasında həmişə yüksək hörmət sahibi olmuşdur. Partiya Komitəsində katib işləyəndə əhatəsində olan 300-dən çox kommunistlər dəstəsinə layiqincə rəhbərlik etmiş, onların ideya –siyasi dünyagörüşlərinin artmasına çalışmışdır. Gənclərlə yaxından ideoloji iş aparmış, komunistlərin sıralarının layiqli gənclərlə artmasına çalışmışdır.
Vəzifədə olarkən o, qüsursuz işçi imicini qazanmışdır. Rəhbərlər və işçilər ona isti münasibət göstərmişlər. S.Rzaquliyev isə bu isti münasibətlərdən məharətlə istifadə edib rəhbərlik etdiyi kollektivlərin ortaya çıxan problemlərini həll etməyə çalışmışdır.
S.Rzaquliyev daha çox ehtiyacı olan kollektiv üzvlərinin problemlərini ödəməyə çalışarkən aşağıdakı yüksək vəzifəli şəxslərlə sıx təmasda olmuşdur.
1.Nəqliyyat Naziri (keçmiş Dövlət Dəmiryol idarəsinin rəisi) Ziya Məmmədov.
2.Keçmiş Dövlət Dəmiryol İdarəsi rəisinin müavini-kadrlar bölməsinin rəisi İslam Əfəndiyev.
3.1988-ci ilədək Azərbaycan KP MK-nin nəqliyyat-rabitə şöbəsinin müdiri-Məmmədov.
4.Azərbaycan Dəmiryol İdarəsi siyasi şöbəsinin rəisi (sonralar Azərb.KP MK-nin nəqliyyat rabitə şöbəsinin rəisi) İmran Hümbət oğlu Gülməmmədov.
5.Azərbaycan Dəmiryol Ələt hissəsinin rəisi Əlizadə.
6.Azərbaycan Dəmiryol İdarəsi Ələt hissəsinin rəisi, təsərrüffat üzrə müavini Sadayev.
7.Azərbaycan Dəmiryolu İdarəsinin Naxçıvan hissəsinin rəisi Adil Yusif oğlu Hacıyev.
S.Rzaquliyev həmişə işlədiyi bütün sahələrdə insanlara yardımçı olmuşdur. Onların köməyinə çatmışdır. Təmənnasız.
Onun təmənnasız xidmətindən çox insanlara pay düşmüşdür. Sov. İKP sıralarına keçəndə görməzə-bilməzə mənə köməyi də həmin pay boxçasının, insanlara etdiyi yaxşılıqların, özünə qazandığı hörmətin içərisindəydi. Elə indi də o, hörmət sahibi anılır, yad edilir və gələcək nəsillərə də çatdırılır. Xoş arzularla xatırlana-xatırlana…
Müəllif. Tarverdi Abbasov, AYB üzvü, «Qızıl Zəngilan» jurnalının sahibi
