Gəldim kədərinə şərik çıxmağa
Bu kəndin yamyaşil yamacı vardı,
Bu kəndin yüz ildi çayı axırdı.
Bu kənddə yazbaşı yağış yağırdı,
İldırım çaxırdı, şimşək çaxırdı.
Sel olub selavı ötüb durulub
Hər il körpüləri sel aparırdı.
Yenə qışdan qalan otu, ələfi
İrişə-irişə yel aparırdı.
Atlar kişniyirdi, itlər hürüdü
Örüşdə, otlaqda mal-davarıydı.
Qoyunu, quzusu yovşan yeyirdi
Ətinin, qanının tamı varıydı.
…Adamsız darıxıb yollar, cığırlar,
Darıxıb bu kəndin otu, əncəri.
Ta yoxdu nə səhər işgüzarlığı,
Nə də ki axşamın əyləncələri.
Gecəsi, gündüzü kimə gərəkdi?
Yayı da, qışı da yaman karıxıb.
Gödəlib günləri kimsəsizlikdən
Günəş də darıxıb, ay da darıxıb.
Yamanca korşalıb nitqi, avazı,
Şerimin hər bəndi, hər bir misrası.
Nə narlı dərə var, nə “qocamölən”,
Nə çınqıl döşəli yol — kənd arası.
Yamanca korşalıb yadım, yaddaşım,
Dağılmış binənin ünvanı itib.
Evlərin içində urus ağacı,
Çölündə bir topa gəvəni bitib.
…İşğal vaxtına düşdü, mənim yaddaşım,
Çoxillik, qaysaqlı isti yaradı.
Günəşin altında gözükölgəli
Torpağın üstündə üzü qaradı.
Mənim yaddaşımın axırı itib
Kölgələr altında nəmli mamıram.
Adına yazdığım neçə yazını
İşğaldan sonra da xatırlamıram.
Adım, soyadım da işğalda qaldı,
Yadım, yaddaşım da girovdu elə.
Əsir-yesir olan güllər quruyub,
Küləklə üz-üzə durubdu elə.
İşğal vaxtına düşdü mənim yaddaşım
Tanıya bilmirəm bərəni, bəndi.
Tanıya bilmirəm su quyusunu,
Tanıya bilmirəm bu doğma kəndi.
Tanıya bilmirəm bu yolu, izi,
Tanıya bilmirəm, girinc qalmışam.
Hər gün qaça-qaça gözüyumulu
Getdiyim yolu da yadırğamışam.
…Kənddirsə, bu kəndin evləri hanı,
Hanı səhərlərin bir xoruz banı?
Hanı, körpə-körpə şivləri, hanı,
Almadan alması, ruzusu hanı?
Hanı bədəlbəyin ərik bağları,
Hanı ev qabağı yaşıllıqları?
Hanı şaftalısı, hanı hulusu,
Hanı daş armudunun şirin sulusu?
Hanı körpələrin layla gecəsi,
Hanı gündüzlərin çırı-çırpısı?
Üstündə əsdiyi qız gəlinciyi,
Hanı körpələrin evi – evciyi?
(İndi Şəmsəddinin boz atı yoxdu,
Yoxdu, bu ilxının kökü kəsilib.
Üstündə nəzəri qalıb bu yayın
İstidən dağların qarı əskilib).
Adamı qalıbsa, dirisi hanı,
Hanı Məhəmmədi, İdrisi hanı?
Adamı ölübsə, məzarı hanı,
Hanı başdaşında nəmi, nişanı?
…Burda doğulmuşdum, babam evində
Arılar çəkmişdi keşiyimi də.
Burda vurulmuşdum alça gülünə,
Tutdan asmışdılar beşiyimi də.
Yaylası, Tarlası, Zəmisi sovuq,
Torpağım inciyib, həyətim küsüb.
Yamacda sürdüyüm atlı qamışım
Meydanda top qovan illərim küsüb.
Hərdən görüşürəm xeyirdə, şərdə,
Qohuma, qonşuya uzağam, yadam.
Küçədə-bacada görsəm inan ki
Bəlkə birini də tanıyammaram.
…Torpaq güllələnib, ağaclar ölüb,
Elə bil zəlzələ alıb cənginə.
Nə yol var, nə çay var öz düzümündə,
30 il zarafat gəlməsin sənə.
Məktəbin binası uçub, dağılıb,
düz otuz ildi ki, zəngi çalınmır.
Nə Zabil, nə Xosrov, nə Qulu müəllim,
Ay Azər, torpağın könlü alınmır.
Burdan ayrılıqlar keçdi otuz il,
30 il sükuta bələndi, necə.
Çadır düşərgəsi, yataqxanalar
Sanki yuxu kimi keçdi beləcə.
Öldük şəhər-şəhər, öldük kəndbəkənd,
Öldük küçə-küçə, öldük səkidə.
Səhəri dirigözlü açdıq hər yerdə
Allah göstərməsin hansı şəkildə.
İndi qayıtmışam, cığırlar itib,
Bir nişan qalmayıb söyüdlü arxdan
30 il yol çəkən gözü quruyub,
İçən yox qaynayan sərin bulaqdan.
30 il igidlər gəldi dünyaya
Lilləndi, duruldu axar suyumuz.
Ölməyən bir ümid payımız oldu,
Bir də Tanrı verən qismət – ruzumuz.
…Çalınmır toyları 30 il keçib,
Vağzalı çalınmır mağar toyunda.
Arzular gözləyir nişan gələcək,
Ümidlər döyüşür sərhəd boyunda.
Solur çəmən-çəmən, solur tər çiçək,
Bir sevgi nəğməsi, mahnı deyilmir.
Ömürlər gödəlir, ölüm çox cavan,
Ölənin adına ehsan yeyilmir.
Çəkil bağlarının dərdi çəkilmir,
Üzülüb tənəklər, dayağı yoxdu.
Üzü cadar-cadar torpağım mənim,
Beşbarmaq çinarın yarpağı yoxdu.
Dən düşmür nə vaxtdı şuma, torpağa,
Nə vaxtdı çəkillər budanmır yazda.
Tənəkə qamışlar, qarğı hörgülər
torranıb, adamsız qalıb ayazda.
Ağzıgünə qalıb qəbir daşları,
Bilinmir kimindi başdaşı yazı.
Düşmən gülləsindən şəkillər solub
Qəlpələr, mərmilər ölüm əşyası.
Vətən, yaddaşına güllə dəyməyə
bir qrad düşməyə elə, yığnağa.
Gəldim məzar-məzar sənə dəyməyə,
Gəlmişəm dərdinə şərik çıxmağa.
mart, 2023
